Kıdem tazminatı hesaplarken nelere dikkat edilmelidir?
Kıdem Tazminatı Hesaplarken dikkat edilecek unsurlar;
- Kıdem tazminatında işçinin en son brüt ücreti dikkate alınır.
- İşçinin son brüt ücretinin yanında işçiye sürekli ödenen yan hakların aylık brüt tutarları da kıdem tazminatı hesabında kullanılacak giydirilmiş ücrete dahil edilir. Çalışana yılın belli periyotlarında ödenen, sürekliliği olan (yılda bir,üç ayda bir gibi) prim, ikramiye, giyecek yardımı, yakacak yardımı vb. menfaatler kıdem tazminatı hesabında bir aya tekabül eden tutarı giydirilmiş ücrete eklenir.
- Kıdem tazminatı hesaplama işlemi yapılırken çalışan, aynı iş yerinde çalıştığı her yıl için son aldığı maaşın brüt tutarı kadar kıdem tazminatı alacak şekilde hesaplama yapılır.
- Tam yıldan artan günler ise aynı oranda kıdem tazminatına eklenir. Yani çalışanın işten ayrıldığı tarihteki giydirilmiş ücretinin 365’ e bölünmesi ile günlük alması gereken kıdem tazminatı hesaplanır. (örneğin 3 yıl, 2 ay 14 gün çalışan kişinin günü gününe kıdem tazminatı hesaplanır.)
- Kıdem Tazminatından sadece damga vergisi kesintisi yapılır.
- Kıdem tazminatı hesaplamasında kullanılan giydirilmiş ücret/kıdeme esas ücret için bir tavan tutarı belirlenmiştir. Her yıl ve yılın belli dönemlerinde değişen bu tavan tutardan daha yüksek bir tutar kıdeme esas ücret olamaz. Yani brüt kazançları toplamı, kıdem tazminatı tavan ücretinden fazla olan kişilerin alacağı kıdem tazminatı tavan ücret üzerinden hesaplanmalıdır.
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatı hesaplarken ilk önce işçinin iş yerinde ki kıdemini bulmanız gerekmektedir. İşçinin iş yeriniz de kaç “gün” çalıştığını bulmak zorundasınız.
Daha sonra;
Brüt maaş / 365 * gün işlemi yaparak kıdem tazminatını bulabilirsiniz. Çıkan tutardan damga vergisi düşmeniz gerekmektedir. Böylelikle işçiye ödenecek olan net kıdem tazminatı tutarına ulaşabilirsiniz.
Kıdem tazminatından bir kesinti yapılabilir mi?
Kıdem tazminatı gelir vergisinden muaftır. Bu neden ile kıdem tazminatından damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılması söz konusu olmayacaktır.
Kıdem tazminatı tavanını aşan kısım ödenir mi?
Eğer kıdem tazminatına hak kazanan işçinin ücreti ilgili yıl için belirlenen tavan ücretini aşıyor ise, biraz önce de söylediğimiz gibi tavanı aşan kısım kıdeme esas ücret olarak dikkate alınmaz. İşçi böyle bir durumda işverenine herhangi bir yaptırımda bulunması söz konusu değildir. İşveren ilgili dönem için en fazla belirlenen tavan ücretinden kıdem tazminatını hesaplar ve ödemesini o şekilde gerçekleştirir.
Kıdem tazminatına nasıl hak kazanılır?
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi gereği iş sözleşmesini haklı neden ile fesheden işçiler, iş yerinde ki kıdemleri bir yıl ve üzerinde ise, kıdem tazminatına hak kazanırlar.
Bunun dışında, kendi iradesi dışında gerçekleşen ve 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesi‘nde beyan edilen durumlar dışında iş akdi feshedilen işçiler, iş yerinde ki kıdemleri bir yıl ve üzerinde ise, kıdem tazmnatına hak kazanırlar.
Ayrıca;
1475 Sayılı Eski İş Kanunu’nun yürürlükte olan tek maddesinde 14. Maddesi gereği bazı durumlarda kıdem tazminatı ödeneceğine dair düzenlemeler bulunmaktadır. Bu maddede beyan edilen durumlarda işçilere kıdem tazminatı ödemesi yapılması zorunludur.
1475 Sayılı Eski İş Kanunu’nun yürürlükteki 14. Maddesi gereği hangi nedenlerden dolayı kıdem tazminatına hak kazanabilir.
- İşçinin askere gitmesi,
İşçi askere gitmesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanır.
Muvazzaf askerlik dolayısıyla iş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesi halinde de kıdem tazminatının alınması mümkün. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi almak için Askerlik nedeniyle işten ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
- Kadın işçinin evlendikten sonra bir yıl içerisinde iş akdini feshetmesi,
Kadın çalışanlar, resmi nikah tarihinden itibaren bir yıl içerisinde iş akdini bu nedenle feshedip kıdem tazminatına hak kazanabilir. Detaylı bilgi almak için Evlenen kadınlar işten ayrılınca kıdem tazminatı alabilir mi? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
- 15 yıl 3600 gün şartı ile istifa etmesi,
15 yıl 3600 prim gün sayısı ile emekli olma şansı da mevcut. Fakat bu konu ile ilgili biraz farklılıklar mevcut. Bunun için 15 yıl ve 3600 gün ile kıdem tazminatı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
- İşçinin vefat etmesi,
İşçinin herhangi bir nedenden dolayı vefat etmesi durumunda da, işvereni tarafından kıdem tazminatı ödemesi yapılmaktadır. Kıdem tazminatı, işvereni tarafından vefat eden işçinin kanuni mirasçılarına yapılması gerekmektedir.
