Deneme süresi iki ay olmak zorunda mı?
Soru: Merhaba, bir işe gireceğim fakat son görüşmemizde bana iki aylık deneme süresi olduğu söyledi. Ben deneme süresinin bir ay olmasını istedim fakat kendileri hayır iki aylık deneme süresi zorunlu dediler ve görüşme o şekilde sonlandı. Deneme süresi iki ay olmak zorunda mı? Ayrıca deneme süresinde benim sigortam olacak öyle değil mi? Ya da deneme süresi bittikten sonra mı sigortam yapılacak? Bana yardımcı olur musunuz? Teşekkür ederim.
Cevap:
Merhabalar,
İş sözleşmesiyle bir iş yerinde çalıştırılmaya başlanan işçinin, iş yerini ve işvereni tanıyarak çalışma koşullarını inceleyebilmesi; işverenin de işçiyi tanıyıp işçinin çalışma sisteminin iş yerine uygun olduğuna karar verebilmesi için, iş sözleşmesine yasada belirtilen esaslara göre deneme süresi konulup uygulanabilmektedir.
Deneme süresi ne kadardır?
Deneme süreli iş sözleşmeleri 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 15. Maddesinde de beyan edildiği gibi maksimum iki ay ile sınırlıdır. ( Bu süre toplu iş sözleşmelerinde dört aya kadar çıkartılabilir. )
İş görüşmesi yapmış olduğunuz yetkili sizinle yasal prosedür üzerine bir görüşme gerçekleştirmiş ve tarafların kanuni haklarından biri olan deneme süresini de gündeme getirmiş. Kimi zaman işe alımlarda, bir süre sonra işçi işvereninden ya da işveren işçisinden memnun kalmama durumları ortaya çıkıyor. İşte bu esnada tarafların imdadına, deneme süreli iş sözleşmesi yetişiyor. Bu sözleşmede ki amaç, tarafların birbirlerini tanımasına yöneliktir. Deneme süresi içerisinde gerçekleşen bir olumsuzluk durumunda, işçi ya da işveren karşı tarafa herhangi bir bildirimde bulunmaksızın ve herhangi bir tazminat ödemesi gerçekleştirmeden iş sözleşmesini feshedebilir.
İş sözleşmesinin belirtilen tarafları, bu sözleşmeye deneme süresi koyup koymamakta serbesttir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesinde, taraflarca iş sözleşmesine bir deneme süresi konulduğunda, bu sürenin en çok iki ay olabileceği, ancak deneme süresinin toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabileceği düzenlenmiştir. Deneme süresi içerisinde taraflar, iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız olarak feshedebilirler. Ancak çalıştığı günler için işçinin ücret ve diğer hakları saklıdır.
Yukarıdaki bilgiye göre deneme süresi hükmü “iş sözleşmesinin ilk iki ayı deneme süresidir” şeklinde kendiliğinden mevcut olan bir hüküm değildir. Aksine, deneme süresi, iş sözleşmesinde taraflarca böyle bir süre ve kayıt konulduğu takdirde söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle, deneme süresinin varlığını iddia eden taraf, iş sözleşmesinde deneme kaydının varlığını ve öngörülen deneme süresinin ne kadar olduğunu ispatlamakla yükümlüdür. Yani taraflar arzu eder ise, iki aydan daha kısa bir süre deneme süresinde de anlaşabilir. Ya da hiç bir şekilde deneme süresi de uygulamayabilir. Bu konu tamamen tarafların mutabakatı ile alakalıdır.
Deneme süresinde sigorta yapılması zorunludur.
Deneme süresi içerisinde işçi kanunda yer alan işçilik haklarına aynen sahiptir. İşçilik hakları yönünden deneme süresi içerisindeki işçi ile normal işçi arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır.
İşverenlerin hiçbir şekilde, işe aldığı kişilere; ” iki ay deneme süremiz var, sigortanı bu iki aylık deneme süresinden sonra yapacağız. ” deme şansları bulunmamaktadır. Deneme süresi olsun ve yahut olmasın, işçi çalışmaya başladığı şirkette ilk günden itibaren sigortalı olmak zorundadır. Bu işverenin yükümlülüğüdür. İşverenin bu konuda inisiyatif kullanma şansı bulunmamaktadır.
Deneme süresinde iş akdinin feshi
Belirli süreli iş sözleşmesinde deneme süresi olur mu?
Deneme süresinde ücret ödenir mi?
Deneme süreli iş sözleşmesinde sigorta yapılmalı mı?
Gazetecilerin deneme süreleri ne kadardır?
