Hepimizin bildiği gibi, sigortalı işçinin herhangi bir nedenden ötürü işten çıkması durumunda, işverenler elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumu’na işten çıkış bildirgesi düzenleyip, bildirimde bulunması gerekmektedir. Bu bildirimde, işçinin kişisel bilgilerinin yanı sıra, işten çıkış yapılan ay ile beraber bir önceki ayda ne kadar ücrete hak kazandığı, varsa eğer eksik gün sayısı ve nedeni, işten çıkış sebebi, işçinin meslek kodu gibi temel bilgilere de yer verilmelidir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102. Maddesine göre, işverenler Sosyal Güvenlik Kurumu’na işten çıkış bildirgesini belirtilen şekle ve usule uygun vermelidir. Belirtilen şekle ve usule vermeyenler hakkında bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır. Peki bu tarz cezalar ile karşılaşmamak için İşten çıkış bildirgesinde nelere dikkat etmeliyiz?
İşten çıkış bildirgesinde nelere dikkat etmeliyiz?
- İşten çıkış bildirimleri her halükarda internet ortamında düzenlenip, Sosyal Güvenlik Kurumu’na gönderilmelidir. Kağıt ortamında düzenlenecek olan bildirgeler Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kabul edilmeyecektir.
- İşten çıkış bildirgelerini işverenler işçinin işten çıkış tarihinden itibaren 10 gün içerisinde kuruma bildirmelidir.
- İşçinin hangi neden ile işten çıkarıldığı doğru bir şekilde bildirilmelidir. Yanlış beyan edilen işten çıkış kodu nedeniyle işçi, işsizlik maaşından faydalanamayabilir.
- Eğer işçinin, ay içerisinde eksik günü varsa, bildirgede de eksik gün sayısı ve nedeni doğru şekilde bildirilmelidir.
- İşçinin aynı işverene ait, bir diğer işyerine nakil işlemi yapılacak ise, işten çıkış bildirgesine işçinin yeni çalışmaya başlayacağı işyeri sicil numarasının yazılması gerekmektedir.
- İşten çıkış bildirgesinde referans kodunun olup olmadığı kontrol edilmelidir.
İşten çıkış bildirgesinde hata
Hepimiz insanız ve ister istemez her konuda olduğu gibi, işten çıkış bildirgesinde de bir takım hatalar yapabiliriz. Nedir peki bu hatalar?
- Doğru işçi yerine başka bir işçi adına işten çıkış bildirgesi düzenleyebiliriz, ( düşük ama ihtimal dahilinde )
- İşçinin işten çıkış tarihini yanlış yazmış olabiliriz, ( oldukça sık rastlanıyor )
- İşçinin hak ediş ücretlerini yanlış yazmış olabiliriz, ( oldukça sık rastlanıyor )
- İşçinin işten çıkış kodunu yanlış yazmış olabiliriz, ( oldukça sık rastlanıyor )
Bu örnekleri çoğaltmamız mümkün. Peki bu durumda ne yapabiliriz?
Genel olarak işten çıkış bildirgesini yazımızın başında da söylediğimiz gibi, işçinin işten çıktığı tarihten itibaren 10 gün içerisinde elektronik ortamda kuruma iletmemiz gerekiyor. Yani bu durumda 10 günlük süre bizim için çok önemli. İşçinin işten çıktığı tarihten itibaren 10 günlük süre içerisinde yanlış ya da hatalı olduğu düşündüğümüz işten çıkış bildirgelerini tekrardan düzenleyebiliriz. Tabi bunun için herhangi bir güncelleme işlemi yapamıyoruz. Hatalı olduğunu düşündüğümüz bildirgeyi iptal edip, yerine doğru bildirgeyi tekrardan sisteme girerek halledebiliyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken tek husus 10 günlük yasal süredir. 10. Günden sonra elektronik ortamda bildirgede yapılabilecek tüm işlemler işveren için idari para cezası doğuracaktır. Bu işlemi yapmak için, E-SGK ekranından işten çıkış iptal bölümüne girerek, hatalı bildirgeyi silebilirsiniz.
İşten çıkış bildirgesinde 10 gün sonra düzeltme yapılabilir mi?
İşten çıkış bildirgelerinde yasal olan 10 günlük süre geçirildikten sonra, işten çıkış bildirgelerinde düzenleme yapma şansına sahipsiniz ama bunun için dilekçe yöntemini seçmek durumundasınız. Eğer dilekçe yerine elektronik ortamda bir düzenleme yaparsanız idari para cezası ile karşılaşırsınız.
Örnek verelim;
01.11. tarihinde işten çıkarılan işçinin işten çıkış kodunu yanlış verdiğinizi farkettiniz ve 10 günlük yasal süre sona erdi. Artık çok geç, elektronik ortamda bildirgeye müdahale ederseniz idari para cezası ile karşılaşacaksınız. Fakat siz yanlış kod bildirdiğiniz için, işçi işsizlik maaşından faydalanamıyor ve buna bir çözüm bulmalısınız. Bu durumda yapacağınız tek şey, işyerinizin bağlı bulunduğu İşkur Müdürlüğü’ne işçinizin adına düzenlemiş olduğunuz işten çıkış bildirgesinde işten çıkış kodunun şehven farklı bir kod olarak bildirildiğini, düzeltilmesi konusunda bir dilekçe yazmanız yeterlidir. Mevcut dilekçenizde, işçinin T.C. kimlik numarası yanlış bildirilen işten çıkış kodu ve olması gereken işten çıkış kodunun beyan edilmesi yeterlidir. Dilekçenin ekine, düzeltilmesi gereken işten çıkış bildirgesini de eklemeniz işlemlerin tamamlanması konusunda sizlere yardımcı olacaktır. Bknz: SGK işten çıkış kodları ve açıklamaları
İşten çıkış bildirgesi güncellenebilir mi?
Yasal süre içerisindeyseniz ve hatalı bildirge verdiyseniz güncelleme değilde, mevcut bildirgeyi sistemden silerek ve ardından doğru bildirge vererek işlem yapabilirsiniz. Bunun dışında yasal 10 günlük süre geçtikten sonra, aşağıdaki görselde de göreceğiniz gibi, işçinin işten çıkış kodu ve işten çıkış tarihi dışındaki bilgileri güncelleme şansınız mevcut. Diğer tüm değişiklikler için, dilekçe ile başvuruda bulunmanız gerekmektedir.
İşten çıkış bildirgesinde referans kodu nedir?
Bu durum açıkçası çok sık rastlanan bir durum değil, açıkça söylemek gerekirse işverenler bu konuya çok dikkat etmiyor ama bizzat yaşadığım için şöyle izah edeyim;
İşten çıkış bildirgesini onayladıktan sonra, Bildirgeyi yazıcıdan çıktı almadan önceki son ekranda, sistem size 9 haneli bir referans kodu verecektir. Bu referans kodu çıktısını aldığınız işten çıkış bildirgenizin sağ üst köşesinde de yazıyor olmalıdır. Eğer bu 9 haneli kodu görüyorsanız sorun yok fakat, eğer sistemsel bir hatadan dolayı eğer orada kod yerine “0” görürseniz bilin ki o bildirge de bir hata vardır.
Yani siz her ne kadar işlem yapsanızda, elinizde işten çıkış bildirgesini kuruma ilettiğinize dair, bir evrak olsa da Sosyal Güvenlik Kurumu sizi, işten çıkış bildirgesini vermemiş olarak kabul edecektir. Bu durum aynı işe giriş bildirgesi için de geçerlidir. Bknz: İşe giriş bildirgelerinde referans kodu
İşten çıkış bildirgesinde nelere dikkat etmeliyiz
