İş kazası nedir? Hangi durumlar iş kazası olarak nitelendirilir?

5510 sayılı Kanunun 11. maddesine göre iş yeri; sigortalı sayılanların maddi olan ve olmayan unsurlarla birlikte işlerini yaptıkları yerler olarak belirtilmiştir. Bunun yanında , iş yerinden üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen iş yerine  bağlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma , muayene ve  bakım, benden veya meslek eğitimi yerleri, avlu ve büro gibi diğer eklentiler ile araçlar da  iş yerinden sayılmaktadır. 5510 sayılı Kanunun 13. maddesinde sigortalıların  iş yerinde bulunduğu sırada meydana gelen olayların  iş kazası sayılacağı öngörüldüğünden meydana  gelen kazanın yapılan işle ilgili olup olmadığına bakılmaksızın iş yerinde meydana  gelen bütün  kazaların iş kazası sayılması gerekmektedir.

Sigortalıların; işverenleri tarafından yürütülmekte olan iş nedeni ile, iş yerinde veya iş yeri dışında maruz kaldıkları kazalar iş kazası olarak sayılmaktadır. Yapılan bu düzenleme ile sigortalıların iş yerinde veya iş yeri dışında işverenin görevlendirmesi nedeniyle ya da işin niteliği nedeniyle karşılaşacakları kaza riskine karşı koruma altına alınmaktadır.

5510 sayılı Kanunun 13. maddesine göre; sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işi yapmaksızın geçen zamanlarda meydana gelen kazaların, iş kazası sayılacağı kabul edilmiştir. Kanunun lafzından da anlaşılacağı üzere; meydana gelen kazanın iş kazası sayılabilmesi kaza olayının işverenin sigortalıya vermiş olduğu görevle ilgili olup olmadığı , görevin yapılması için geçen süre içinde meydana  gelip gelmediğinin tespitine bağlıdır.

Emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda geçirdiği kazalar da iş kazası sayılmaktadır. Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci maddesinin (a) ve (g) bentlerinde sayılan sigortalıların, 4857 sayılı İş Kanunu‘nun 74. maddesine istinaden bir yaşına kadar, çocuklarını emzirmeleri için bu Kanunda belirtilen sürelerde sigortalının işveren tarafından ayrılan emzirme odasında veya çocuğun bulunduğu yer ile bu yere gidiş geliş sırasında ve emzirme sürelerinde geçirdiği kazalar iş kazası sayılacaktır. Kadın sigortalının çocuğunu emzirmek için belirlenen zamanda iş yerindeki emzirme odasında merdivenden düşmesi sonucu meydana gelen kaza, çocuğun bulunduğu yere gidiş, gelişi esnasında geçirdiği trafik kazaları iş kazası sayılmalıdır.

Sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş-gelişi sırasında meydana gelen kazalar iş kazası sayılacaktır. Burada önemli olan işverence sağlanan bir taşıtın bulunması ve sigortalıların işin yapıldığı yere getirilip götürülmeleri keyfiyetidir. İşverenin kiraladığı bir minibüs veya iş yerine ait servis aracı ile sigortalıların sabah evlerinden iş yerine, işin bitiminde de iş yerlerinden evlerine getirilip götürülmeleri sırasında meydana gelen trafik kazası, tam olarak durmamış araçtan sigortalının inerken düşerek yaralanması veya araç içinde herhangi bir nedenle meydana gelen olay iş kazası sayılması gerekmektedir. Ancak, sigortalının işe gitmek için bindiği servis aracından indikten sonra yolun karşı tarafında bulunan iş yerine geçmek için yolu geçerken uğradığı trafik kazası, sigortalının getirilip götürülme hali sona ermesi nedeniyle iş kazası sayılamayacaktır.