Çalışma saatlerinin değiştirilmesi

Çalışma saatlerinin değiştirilmesi

İşveren işçisinin çalışma saatlerini değiştirebilir mi? 

Soru: Merhaba, ben bir fabrika çalışmaktayım. Fabrikamızda bazı bölümler vardiyalı olarak çalışıyor. Son dönemlerde bir takım nedenlerden dolayı personel azlığı yaşanıyor ve bu neden ile benim artık vardiyalı çalışmamı istiyorlar. Eğer bu teklifi kabul etmezsem işten çıkartmakla tehdit ediliyorum. Böyle bir hakları var mı? Bu isteği kabul etmezsem tazminatımı öderler mi? Çalışma saatlerinin değiştirilmesi bu kadar kolay ve basit alınan bir karar mıdır? Bana yardımcı olur musunuz? Teşekkürler.

Cevap:

Merhabalar,

Daha önce çalışma koşullarında ki esaslı değişiklikler ile ilgili bir yazımızı sizler ile paylaşmıştık. Orada olduğu gibi bu konuda da direk 4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 22. Madde’sini sizlere tekrardan hatırlatmak istiyoruz.

4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 22. Madde’sinde;

Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi

İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da iş yeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından  altı iş günü içinde yazılı olarak  kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ile 21. madde hükümlerine göre dava açabilir.

Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.

İfadelerine yer verilmiştir.

Çalışma saatlerinin değiştirilmesi

İşveren yazılı olarak bildirmek suretiyle ve işçisi ile anlaşabildiği taktirde çalışma koşullarında değişikliğe gidebilir. İş koşullarında esaslı değişiklik, yapmak isteyen işveren, bu talebini işçiye yazılı olarak önermek zorundadır.

İşverenin yazılı önerisi üzerine işçinin de, altı iş günü içinde bu öneriyi kabul ettiğini işverene yazılı olarak bildirmesi zorunludur.

İşçiye teklif edilen sözleşme değişikliğinin İş Kanunu’na, taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesine, ölçülülük ilkesine uygun olmasına ve işçiden bu teklifi kabul etmesinin makul bir durum olması gerekmektedir. İşveren yönetim hakkını kötüye kullanmamalıdır. Bu neden ile işverenin, işçiye mümkün olduğunca en az olumsuzluk teşkil eden teklifte bulunulmalıdır. İşverenin önerdiği değişiklik teklifinin feshin tek alternatifi olması gerekmektedir.

Eğer olası bir olumsuzluk durumu söz konusuysa, tarafınızdan kabul edilmeyen değişiklikler nedeniyle iş sözleşmenizi işveren feshederse kıdem ve ihbar tazminatı hakkınız doğacaktır.

Ayrıyeten işvereniniz tarafından sizin iş yerinizde ki çalışma şartlarınızın değişikliği, çalışma koşullarının sağlıklı bir şekilde uygulanmadığı anlamına gelmektedir. Bu durum ise size 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesi gereği iş sözleşmenizi haklı bir neden ile feshetme şansı vermektedir. Haklı neden ile gerçekleşen fesihlerde ihbar tazminatı dışında ki tüm haklarınızı işvereninizden tahsil edebilirsiniz. Bknz: Haklı neden ile fesih ve ihbar tazminatı

İş sözleşmelerine dikkat edin

Genellikle yeni bir işe başlamanın verdiği heyecan ile pek dikkate alınmadan imzalanan iş sözleşmeleri bu tarz durumlarda hayati önem arz etmektedir. Her ne kadar işverenlerin iş sözleşmelerinde bir usulsüzlük yapma şansları olmasa da ( yaparsa o sözleşme geçersiz kabul edilir. ) imzalanan o sözleşmenin muhakkak okunması, anlamadığı yerler ile ilgili de bir uzmana danışması gerekmektedir. Bknz:  Belirsiz süreli iş sözleşmesi örneği

Dilerseniz bu konu ile ilgili bir örnek verelim.

Taraflar arasında imzalanan iş sözleşmelerinde;  ” Çalışma süreleri haftanın çalışılan günlerine, günde belirlenen yasal saati aşmamak koşulu ile, farklı şekillerde dağıtılabilir. Ayrıca, işin niteliği ve şartlarına göre, işe başlama ve bitiş saatleri de, işçiler için farklı şekillerde düzenlenebilir ve gerektiğinde değiştirilebilir.“

Şeklinde bir ibare varsa şayet, işveren avantajlı duruma geçebilir.

Yani imzaladığınız iş sözleşmesinde bu tarz bir madde söz konusu ise, işverenin çalışma saatlerinde ki değişiklik talebine olumsuz cevap vermek oldukça zor olacaktır.

Konuyu özetleyecek olursak şayet;

• İşveren size hangi nedenden ötürü vardiyalı bölümde çalışmanız gerektiğini yazılı bir şekilde size detayları ile karar tarihinden itibaren altı iş günü içerisinde beyan etmek zorundadır.
• Sizde işvereninizin talebine altı iş günü içerisinde yazılı olarak geri bildirim yapmak ile mükellefsiniz.
• İşvereninizin çalışma saatlerinde değişiklik kararını kabul etmek zorunda değilsiniz.
• İşvereninizin çalışma saatlerinde değişiklik kararını kabul etmemeniz durumunda işvereniniz sizi bildirim sürelerine riayet ederek ve tüm haklarınızı ödeyerek işten çıkartabilir.
• İşveren her ne kadar bu konuda bir takım yaptırımlarda bulunma gücüne sahip olsa da, bu sebepten ötürü %100 haklı bir neden ile iş akdinizi tazminatsız bir şekilde feshedemez.
•  İşe iade hakkınız her zaman bakidir.  İşe iade durumları için Bknz: İşe iade davaları ve arabuluculuk dönemi başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.