Gazetecilerin kıdem tazminatı
Kıdem Tazminatının Hesabı Gazetecinin kıdem tazminatı mesleğe başladığı gün olarak ele alınır. Kıdem süresi sonu olarak da; Bildirimli fesihlerde bildirim süresinin son günü olan tarih, derhal fesihlerde, feshin yapıldığı tarihtir. Bildirim süresi peşin ödense de bildirim süresinin son günü hesap edilecektir.
Gazeteciye son aylığı esas alınmak sureti ile sözleşmesinin ilişkin olduğu her hizmet yılı için, 1 aylık brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenecektir.
5 yıldan fazla olan her hizmet yılı ve küsuru için de ihbar tazminatı hesaplanacak olup küsurların hesabında 6 aydan az süreler dikkate alınmayacaktır.
Basın İş Kanununda kıdem tazminatı için bir tavan öngörülmemiştir.
Gazetecinin 24 aylık ücretinden fazlaya tekabül eden kıdem tazminatı miktarı gelir vergisine tabi tutulmuştur.
5953 Sayılı Basın İş Kanunu’nun 6. Maddesinde;
Meslekte en az beş yıl çalışmış olan gazetecilere kıdem hakkı tanınır.
Kıdem hakkı gazetecinin mesleke ilk giriş tarihinden itibaren hesaplanır.
Akdin feshi halinde gazeteci, bu süreye göre hesaplanacak tazminatı almaya hak kazanır. Birinci maddenin şümulüne giren bir işyerinde işverenle arasındaki hizmet münasebeti bir veya müteaddit mukaveleye istinaden fasılasız olarak en az beş yıl sürmüş olan gazetecinin işine son verilmesi yapılacak yazılı ihbardan itibaren üç ay geçtikten sonra muteber olur.
Beş seneden az hizmeti olanlar için bu ihbar müddeti bir aydır.
İhbar müddetinin son günü olan tarih tazminata esas tutulur ve yıllık izinden sayılmaz. Gazeteci yıllık iznini kullanmamışsa, işine son verilmesi halinde, izin müddetine ait ücreti kendisine peşin olarak verilir.
Hizmetine bu madde hükümlerine göre son verilen gazeteciye feshi ihbar edilen mukavelenin taallük ettiği her hizmet yılı veya küsuru için, son aylığı esas ittihaz olunmak suretiyle her yıl için bir aylık ücreti miktarında tazminat verilir. Ancak, yıllık hizmetin altı aydan az kısmı nazara alınmaz. İlk mukavele yılında bu miktar hesaplanmaz.
İfadelerine yer verilmiştir.
Kıdem tazminatı ücret olarak nitelendirilemeyeceğinden 10 yıllık zaman aşımı süresine tabi olacaktır.
Gazetecilerin kıdem tazminatı ile ilgili zamanında ödenmemesi ile ilgili Basın İş Kanununda özel bir faiz oranı belirtilmemiş olduğundan yasal faiz uygulanmak gerekir.
Basın İş Kanunun da öngörülen şartların taşıması halinde tüm kıdem süresi üzerinden son işvereni tarafından kıdem tazminatı ödenecektir.
Gazatecilerin kıdem tazminatı hakkının kazanımı için aranan beş yıllık çalışmayı aynı iş yerinde gerçekleştirmesi şart olmadığından, ödemeyi son işveren, diğer iş yerlerin de yapılan çalışmalar da hesaba katılarak yapacaktır. Kanunda daha önce çalışılan iş yerlerinin işverenlerine ödemeyi yapan işverenin rücu hakkında bir hüküm bulunmamaktadır.
Kıdem tazminatında tavan ölçüsü varmıdır?
Burada kıdem tazminatı için bir tavan söz konusu değildir. Gelir vergisi açısından 24 ay kadar kısmı vergiden muaf tutulmuştur. Bu durum karşısında 24 aylık tutardan Gelir Vergisi alınmayacak, Damga Vergisine tabi olacaktır.
Kıdem tazminatı tek seferde mi ödenecek?
İşveren kıdem tazminatını bir defada ödeyebileceği gibi, ödeme şartlarına göre 4 taksitle de ödeyebilir.
Burada en fazla taksitleri 1 yıla yayabilecektir. Bunun için de taksitli ödeme de gerekçe olarak işverenin bağlı bulunduğu vergi dairesinin o işletmenin zarar etmekte olduğuna dair kararının olması gerekir.
5953 Sayılı Basın İş Kanunu’nun 6. Madde‘sinde konuyla ilgili;
İşverenin maddi imkansızlık sebebiyle gazetecinin tazminatını bir defada ödeyememesi halinde, tediye en çok dört taksitte yapılır ve bu taksitlerin tamamının süresi bir yılı geçemez. Ancak, bu bölünme o iş yerinin mali vergisini tahakkuk ettiren maliye şubesinin, müessesenin zarar etmekte olduğu kararı üzerine yapılabilir.
İfadelerine yer verilmiştir.
Gazetecilerin kıdem tazminatı ödenmemesi durumunda zaman aşımı süresi nedir?
Ödenmeyen kıdem tazminatları için dava açımı için öngörülen süre 10 yıllık zaman aşımına tabidir. Kıdem tazminatı son çıplak brüt ücret üzerinden hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken “daha önce kıdem tazminatı alınmış” süreler (aksine bir anlaşma yoksa) hesaba katılmaz. Fakat bu tür bir anlaşmanın varlığı durumunda anılan süreler için de kıdem tazminatı hesaplanır.
