İş kazaları önlenebilir mi?
Ülkemizin kanayan yaralarından bir tanesi olan iş kazalarına karşı nasıl önlemler alabiliriz? İş kazalarının asıl nedenleri nelerdir? Bir takım tedbirler alarak iş kazalarını önleyebilir miyiz? Bugünkü yazımız da genel anlamda iş kazalarının neden olduğu durumları ele alacağız.
İş Güvenliği nedir?
İş yerinde işin yürütülmesiyle ilgili olarak, teknik düzenin oluşturduğu özel risklerden ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak için yapılan çalışmalara iş güvenliği denir.
İş Kazası ne zaman oluşur?
- Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada,
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
- Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatına tabi olup olmadığına bakılmaksızın mevzuatta belirtilen sürelerde çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Sigortalının işverence sağlanan bir taşıt ile işin yapıldığı yere gidiş gelişi esnasında meydana gelen kazalar.
İş yerinde ki kazalar neden oluşur?
Kazalar genellikle güvensiz hareket, güvensiz ortam ve güvensiz şartlardan kaynaklanmakla birlikte, insanların bilinçsiz hareketlerinden ve ihmallerinden ayrıca çalışma yapılan makinanın gerekli kontrollerinin yapılmaması, periyodik muayenelerinin aksatılması ya da çalışan işçinin çalışacağı makina hakkında sağlıklı bir bilgisinin olmamasından yani eğitim eksikliğinden kaynaklanır.
Güvensiz hareketler derken neyi kastediyorsunuz?
Güvensiz hareketlerden kastımız genellikle işletmelerde ki işçilerin başına buyruk çalışıyor olmasıdır. A makinasında çalışması gereken ve o makina üzerinde görev tanımı yapılan bir işçinin, amirinden ya da diğer çalışma arkadaşlarından habersiz B makinasını çalıştırmak istemesi ya da çalışması olarak nitelendirilebilir.
Yani başka bir örnek vermemiz gerekirse; forklift ehliyeti olmayan bir işçinin, sırf zaman kazanmak adına hiç bir yetkisi yokken herhangi bir yükleme ya da boşaltma işlemi için forklift kullanması ve bunun sonucunda bir iş kazası yaşanması tamamen işçilerin güvensiz hareketlerinden kaynaklanmaktadır.
Bu konu ile ilgili aşağıdaki maddeleri sıralayabiliriz.
- Görev verilmeden veya uyarılara aldırmadan sorumsuzca çalışmak,
- Tehlikeli hızda çalışmak ya da uygun olmayan alet ve iş güvenliği ekipmanı kullanmak,
- Yükleme, kaldırma, yerleştirme vb. çalışmalarda güvenlik kurallarına uymamak,
- İş esnasında, konsantrasyonu bozacak şekilde kızmak, ürkmek ya da diğer çalışma arkadaşları ile şakalaşmak,
- Yetkisi bulunmayan makinayı kullanmak,
- Yüksekte ya da hareketli yerlerde gerekli güvenlik önlemini almamak,
- İşveren tarafından verilen koruyucu ekipmanlarını kullanmamak ya da iş esnasında çıkarmak,
Personel çalışma esnasında bazı duygularını kontrol etmesi gerekmektedir.
Evet, özellikle üretim yapan işletmeler de, işçilerin bazı makinaları kullanırken yüksek konsantrasyona ihtiyacı vardır. Yapmış olduğu iş, en ufak bir dikkatsizliğinde o işçi açısından çok daha ciddi problemler doğurabilir. Bunun için işçi iş yerinde elinden geldiği kadar aşağıdaki duygularını kontrol etmek durumundadır.
Bu tabi ki olayın insani boyutudur, insan ister istemez hayatının her anında bir şeyler düşünebilir. Bunun önüne geçmek mümkün değildir. Fakat bu hissiyatın, yapılan işin önüne geçmesine engel olunması gerekmektedir. O an bir işçi ne düşünürse düşünsün, yaptığı işin daha önemli olduğunu, en ufak bir dikkatsizliğinde sağlığı açısından daha ciddi problemler yaşayabileceğini hatta hatta hayatını kaybedebileceği konusunda işçilere eğitimler verilmeli ve bu konular ile ilgili bilgilendirilmelidir.
Kontrol altına alınması gereken bazı duyguları şöyle sıralayabiliriz.
- Dikkatsizlik,
- Şaşırma,
- Endişe,
- Kızgınlık,
- Umursamamazlık,
- Hayal kurmak,
- Kendisine aşırı güvenmek,
Çalışma ortamında ki güvensiz şartlar nelerdir?
İş kazalarında ki en büyük etkenlerden bir tanesi de işin yapıldığı işletmede ki aksaklıklardır.
- Çalışılan makineler muhakkak hareketli parçaların muhafazalı olması gerekmektedir.
- Eğer bir makine de bir arıza söz konusu ise o an çalışmanın durdurulması, gerekli tedbirlerin alınarak bakım ekibi tarafından tamir edilmesi gerekmektedir.
- Ayriyeten çalışma ortamında ki en önemli şeylerden bir tanesi de iş yerinde ki düzen ve tertiptir. İş ortamında ki karışıklık olası bir problem de daha çok sorun çıkarabilir. ( olası bir yangın anında iş ortamında ki düzensizlik nedeni ile işletme de çalışanlar sağlıklı bir şekilde tahliye edilemeyebilir )
- Çalışma ortamında ki aydınlatma sisteminin olması gerekenden daha az ya da daha çok olması iş kazalarına davetiye çıkarmaktadır. Bunun daha sağlıklı olabilmesi adına iç ortam ölçümlerinin yapılması gerekmektedir. ( gürültü, ışık, toz vb. )
- Çalışılan makinelerde veya çalışma alanlarında yeterli koruyucu önlemlerinin alınmamış olması.
- Kusurlu yani bozuk aletlerle çalışılması,
- Düzensiz, dağınık çalışma ortamı,
- Yetersiz ya da aşırı aydınlatma.
