Haklı bir sebep bildirilmeden iş sözleşmesinin feshi
Soru: Merhaba, beş yıldır bir iş yerinde çalışmaktayım. Bugün itibariyle iş sözleşmemin feshedildiği bilgisini aldım. Kıdem ve ihbar tazminatımı ödediler ama bu olay çok ani oldu ve bana haksızlık yapıldığı düşüncesindeyim. Açıkçası bu muamele onuruma dokundu ve yasal olarak hakkımı aramak istiyorum. Ne yapmam, nereye başvurmam gerekiyor? İyi çalışmalar.
Cevap:
Merhabalar,
İşe iadeler de ilk durak arabuluculuk ofisleri oldu. Bu konu ile ilgili detayları öğrenmek için İşe iade davaları ve arabuluculuk dönemi başlıklı yazımıza bakabilirsiniz. Arabulucuya başvuru dilekçesi örneği
İş güvencesi nedir? başlıklı konumuzda bu konuya daha önce değinmiştik. Fakat özetlememiz gerekir ise;
İşyerinde çalıştırılan işçi sayısı 30 ve üzerinde ve bu işyerlerinde çalışan işçilerin kıdemleri 6 aydan fazla ise, 4857 sayılı Kanun’un 18. ve 21. maddelerinde yer alan iş güvencesi hükümlerinden yararlanmaları mümkündür.
30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 aydan beri çalışan işçi, işvereni tarafından iş sözleşmesinin feshinin haklı nedenlere dayanmadığını iddia ediyorsa fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde işe iade davası açabilmektedir. İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşe iade davalarında ispat yükümlülüğü işverene aittir.
İşçinin açtığı davada feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işveren aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Bunun dışında herhangi bir yükümlülüğü söz konusu değildir.
Toplu işten çıkarmalarda işe iade davası toplu olarak açılabilir mi?
İşçilerin toplu olarak işe iade davası açması mümkün değildir. İşe iade davalarının münferit olarak açılması gerekmektedir.
İşe iade davasını kazanan işçinin ne hakları vardır?
Mahkemenin işe iade kararıyla birlikte işçi 10 gün içerisinde, işverene noter kanalıyla davanın lehine sonuçlandığını ve yeniden işe alınmasını talep edecek, işveren ise tebliğ tarihinden itibaren bir aylık süre içerisinde işçiyi işe başlatacaktır. İşveren işçisinin hangi tarihte iş başı yapacağını noter kanalı ile bildirmek zorundadır.
Dava süreleri çalışma sürelerinden sayılır.
İşe iade kararı çıktığı taktirde işçinin işten çıkarılma tarihinden dava sonuna kadar geçen dört aylık sürede işçi çalışmaya devam etmiş sayılır. Dolayısıyla işveren işçiyi işe geri alsa da, almasa da dört aylık ücreti ödemek durumundadır. İşveren işçiyi işe geri alırsa ve işçi işten çıkarılırken ihbar veya kıdem tazminatını almış ise bu ödemeler dört aylık ücretten düşülerek ödeniyor. İşe iade davasının dört aydan fazla sürmesi halinde işçi daha fazla bir ödemeye hak kazanması söz konusu değildir, bu durum sadece dört aydan ibarettir.
İşveren, mahkemenin işe iade kararına rağmen işçiyi işe davet etmez veya çalıştırmazsa, en az 4 aylık ücret tutarında en fazla 8 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatı ödemek zorunda kalabilir.
Bu konu ile ilgili 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 21. Maddesi‘nde
İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
ifadelerine yer verilmiştir.
