Soru: İşe girerken boş senet imzaladığım zaman kendimi nasıl güvenceye alabilirim. İleride art niyetli olarak kullanılabilir mi? İşveren işçiden senet alabilir mi? Bana geri dönerseniz çok sevinirim, iyi çalışmalar.
Cevap:
Bahsettiğiniz konu mevzuatımız da yer almasa da, piyasada bazı işverenlerin iş yerinde çalışması amacıyla işe aldığı ya da görevlendirdiği işçisinden teminat amacıyla senet aldığı ve bu amaç ile uğrayabileceği zararlara karşı kendilerini güven altına almayı amaçladıkları bilinmektedir.
İşveren işçiden senet alabilir mi?
Şunu kesin bir dil ile belirtelim ki; İşveren, işçiden teminat adı altında senet alabilir. Ama bu senedi kolay kolay hayata geçiremez. Hiç bir icra dairesi bu senedi işleme alamaz. Burada ispat yükü işverendedir. İşveren, işçisi ile arasında olan borç ilişkisini ispatlamak ile yükümlüdür. Eğer işçi ile işveren arasında maddi anlamda bir borç ilişkisi söz konusu değil ise ya da işçi işvereni belirli bir maddi kayba uğratmadı ise, imzalamış olduğunuz senet geçerliliğini yitirecektir.
Eğer işveren işçisinden aldığı teminat amaçlı senedi takibe koymak isterse, zararını mutlaka kanıtlamalıdır. Yani bu senetler direk icraya konulamazlar. İşverenin zararını kanıtlama mecburiyeti vardır. Aksi halde senedin geçerli olmadığından borcun iptali yoluna gidilir.
Bazı işverenler, işçilerine “ bir anda işi bırakır ve beni yarı yolda bırakırsan bu senedi işleme alırım. “ diye işe aldıkları işçileri tehdit ediyor. Bu durum da söz konusu değildir. Hiç bir işveren zorla bir işçiyi çalıştıramaz. İşçi iş akdini feshetmek için sadece 4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 17 maddesi’nde belirlenen bildirim sürelerine riayet etmesi yeterlidir. Bknz: İhbar Tazminatı bildirim süreleri hakkında
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 26.01.2017 tarihli, 2017/466 E.ve 2017/1079 K. sayılı karar
“İşçiden teminat olarak alınan senet sebebiyle işçinin borcu, işverene verdiği zarar … ile sınırlıdır. Zararı ve davacı işçiden alacağı olduğunu işveren ispatlamalıdır. Teminat niteliğinde alınan bu senetler işverenin zararını veya alacağını kanıtlamadığı sürece geçersiz sayılmalıdır.”
İmzalanan senede muhakkak” teminat senedidir ” diye bir ibare koyun.
Eğer işveren işçiden senet istiyor ve işçi de bu senedi imzalamak zorunda ise, işçi senedi “teminat senedidir” ibaresi ile imzalarsa kendini hukuki açıdan korumuş olacaktır. Konu ile ilgili ileride bir problem yaşarsanız bu sizin senedi işvereninize “ teminat “ niteliğinde verdiğinize işaret olacaktır. İşverenin senedi işleme alması sonrasında, gerekli itirazları yaptığınız taktirde, İcra Mahkemesi, işveren ya da 3. şahıslarca açılan kambiyo takibini iptal edip icrayı durduracaktır.
Özetlememiz gerekir ise şayet;
İşveren iş akdi imzalanırken işçiden teminat senedi alabilir. Ancak bu senet teminat niteliğinde alındığı için, tahsilatı o kadar kolay değildir. Senedi işleme almak isteyen işveren, olayları ispat etmek ile de yükümlüdür. İşveren işçi ile arasında ki borç ilişkisini ya da işçisi yüzünden zarara uğradığını ispat edemez ise, işçinin işe girerken imzalayacağı teminat senedi geçersizdir. Yargıtay kararları da bu yöndedir.
