İşveren çalışanının kılık ve kıyafetine karışabilir mi?

İşveren çalışanının kılık ve kıyafetine karışabilir mi?

İşverenin  çalıştırdığı bir kişinin kıyafetine karışıp karışmayacağı konusu bir çok kişiyi ilgilendiriyor.

Çalışma hayatında  çalışanın  statüsüne göre uygulanan değişik mevzuatlar bulunuyor. Memur, işçi, gazeteci ve  gemi adamının çalışma koşullarını düzenleyen  ayrı ayrı kanunlar var.  Kılık kıyafet konusunda devlet memurlarının dışındaki diğer çalışanlara uygulanan mevzuat katı kurallar içermiyor. 4857 Sayılı İş Kanunu kıyafet konusunda  işçiler için  bir sınırlama  getirmemiştir.  Bu konudaki düzenlemeleri işçi ve patronun özgür iradeleri ile   kendi aralarında yapacakları iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesine  bırakmıştır.  Bu bağlamda çalışma hayatının  çok dinamik bir yapıya sahip olması nedeniyle getirilen düzenlemelerinde esnek bir yapıda olması gerekiyor.

İş sağlığı ve iş güvenliği konularında işveren duruma müdahale edebilir.

Kıyafet ve genel görünüm kişilik hakları arasında yer alan özel yaşam hakkı ile ilgili bir konudur. Bu neden ile de işçinin kişilik hakları ile ilgili olan bu konuya işverenin müdahil olabilmesinin gerçekten haklı nedenleri olmalıdır.

Bu nedenlerin başında da şüphesiz ki İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler ve yükümlülükler gelmektedir. Gerçekten de yasa ve yönetmelikler çerçevesinde işveren işçiye iş sağlığı ve güvenliği bakımından verdiği koruyucu kıyafet ve malzemenin kullanılmasını isteyebilecek ve kullanılmaması koşulunda gereğinde işçiye hukuksal yaptırım uygulayabilecektir.

Hijyen konularında işveren her zaman haklıdır.

Ayriyeten işverenin işçinin giyim ve dış görünüşüne müdahalesini haklı kılabilecek bir diğer neden üretilen mal ya da hizmetin hijyen ve dolayısı ile de sağlık koşullarına uygunluk sebepleri olabilir.

Gerçekten de işverenler özellikle gıda ve ilaç üretimi, sağlık hizmeti gibi alanlarda iş yerlerinde maske ve bone kullanılması, sakal bıyık bırakılmaması türünden talimatlarla işçilerin iş esnasındaki kıyafetlerine ve görünümlerine müdahil olma hakkına sahiptirler.

Taraflar arasında imzalanan sözleşmeler de kıyafet şekli belirtilmişse, taraflar buna uymak zorundadır.

İşçi ile işveren arasında yapılmış olan iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde; kıyafetin  şekli belirtilmişse belirtilen kurala her iki tarafında uyması gerekmektedir. Taraflar arasında imzalanan sözleşmelerde ya da iş yeri personel yönetmeliğinde   çalışanın giyinebileceği  kıyafetin şekli belirtilmemişse çalışan  genel ahlak ve düzene aykırı olmamak üzere  istediği şekilde istediği kıyafeti giyinebilir.

İşveren çalışanından olası bir kıyafet değişikliği için rıza almak zorundadır.

İşveren iş sözleşmesinde belirtilen ya da iş sözleşmesinde belirtilmeyip iş yerinde  uygulanan  kıyafet  şeklini değiştirmek istiyorsa bu konuda çalışanın rızasını almak zorundadır.

İşveren çalışanın rızası olmadan iş yerinde uygulanan kıyafet  tarzını değiştiremez. Değiştirirse işçi işten ayrılarak tazminata hak kazanabilir. Bu durumda işçi iş güvencesi kapsamında ise 4857 sayılı İş Kanunu‘nun 21. maddesi hükümlerine göre işe iade davası  açabilir.

İşveren her zaman yazılı bildirim yapmak zorundadır.

İşverenler, iş yerlerinde uygulanmakta olan kıyafetleri yasaklamak istiyorlarsa, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da iş yeri uygulamasıyla oluşan kıyafet düzenlemesini işçiye yazılı olarak bildirmek zorundadır. Yazılı olarak yapılmayan ve işçi tarafından  altı iş günü içinde yazılı olarak  kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini altı iş günü içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklar ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini tazminat ödeyerek sonlandırma hakkına sahiptir.

İşveren çalışanının kılık ve kıyafetine karışabilir mi?