İşçinin ücretli izin hakları nelerdir?
Bilindiği üzere 4857 Sayılı İş Kanunu‘na göre bazı durumlar da işçilerin yıllık ücretli izin hakları bulunmaktadır.
4857 Sayılı İş Kanunu‘nda işçiler açısından belirtilen diğer izin türleri aslında çoğunlukla ücretli izin altında toplanmaktadır. Ücretli izin, iş Kanunu çerçevesinde ele alınmakta ve bu kanun ile birlikte işçiye pek çok kapsamlı hak tanınmaktadır. Ücretli izin hakkı ile ilgili bilinmesi gereken en önemli nokta, işçinin izinli olduğu süre boyunca normal ücretinin ödendiği ve ödenmesinin zorunlu olduğudur. Kanunda belirtilen durumlara göre kullanılabilecek olan izinlerde işveren işçinin çalışmamış olduğu kabul eder ve o günlere ait ücretinde herhangi bir kesinti yapamaz.
Yıllık izin süreleri
İşçinin, iş sözleşmesinin başladığı tarihten itibaren, deneme süresi de dahil olmak üzere iş yerinde ki kıdemi;
- 1 yıldan 5 yıla kadar ( 5. yıl dahil ) ise 14 gün,
- 6 yıldan 15 yıla kadar ( 15. yıl hariç ) ise 20 gün,
- 15 yıl ve üzerinde ise 26 gün,
Ücretli yıllık izin hakkı bulunmaktadır.
Ayrıca, 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük tüm işçilerin iş yerindeki kıdemine bakılmaksızın yıllık ücretli izin hakkı 20 günden az olamaz.
İşçinin evlenmesi
İşçi 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 55. Maddesi gereğince kendisine 3 gün ücretli izin verilir. Bu izinler çalışılmış haller arasında sayılır ve işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz. Bu süre iş günü değildir. Takvim hesabı yapılmalıdır.
Yakın akraba vefatı
İşçi 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 55 maddesi gereğince, birinci derece akrabasının vefatında 3 gün ücretli izin alabilir. Bu izin sadece anne, baba, kardeş, eş ve çocuk için geçerlidir. Bunların dışında ki vefatlar da ücretli izin durumu söz konusu değildir. Bu izinler çalışılmış haller arasında sayılır ve işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz. Ayrıca bu süre iş günü değildir. Takvim hesabı yapılmalıdır.
İşçinin eşinin doğum yapması
Eşi doğum yapan işçinin 5 güne kadar ücretli izin hakkı bulunmaktadır. Bu süre çalışılmış haller arasında sayılır ve işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılması söz konusu değildir. Ayrıca 5 günlük doğum izni iş günü değildir. Takvim hesabı yapılmalıdır.
Kadın işçinin süt izni
Kadın işçinin, doğum istirahati ve sonrasında arzu eder ise kullandığı ücretsiz izin sonrasında ayrıca süt izni bulunmaktadır. Kadın işçi çocuğu bir yaşına gelene kadar günlük 1.5 saat süt izni kullanabilir. Bu izinler çalışılmış haller arasında sayılır ve işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.
Evlat edinme izni
Evlat edinme durumunda annenin 8 hafta izin hakkı bulunmaktadır. Ayrıca baba arzu eder ise, 5 günlük ücretli izin hakkını kullanabilir. Beş günlük süre, çalışılmış hallerden sayılır ve işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılmaz.
İhbar süresince yeni iş arama izni
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17 maddesi’ne istinaden yapılan bildirimli fesihler de işçinin ihbar süresi boyunca günlük 2 saat yeni iş arama izni bulunmaktadır. İşçi arzu eder ise bu izinleri toplu olarak kullanabilir. Bu süreler çalışılmış haller arasında sayılır ve işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.
Hafta tatili izni
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesi uyarınca; İş Kanunu kapsamına giren iş yerlerinde, işçilere haftalık 45 saatlik çalışma süresini doldurmuş olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilmesi ve çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretinin işçiye tam olarak ödenmesi gerekir.
Ulusal bayram ve Genel tatil günlerinde izin
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 47. maddesi uyarınca İş Kanunu kapsamına giren iş yerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde (23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 29 Ekim, 1 Ocak, Ramazan ve Kurban Bayramı tatillerinde) çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretlerinin tam olarak ödenmesi gerekir.
