Engelli personel çalıştırma zorunluluğu
Engelli personel çalıştırmak, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 30. Maddesi ile yalnızca kamu işyerleri için değil, özel sektör için de bir zorunluluk haline getirilmiştir. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işyerleri için cezai bir yaptırımın söz konusu olduğu da ayrıca belirtilmiştir.
Aynı il sınırları içerisinde bulunan, 50 ve daha üzeri işçi çalıştıran işverenler mevcut çalışanlarının %3’ü kadar engelli personel çalıştırmakla yükümlüdürler. Bu oran özel sektör için uygulanan orandır, kamu işyerleri için mevcut çalışan sayısının %4’ü kadardır. Örneğin özel sektör için, 60 işçinin çalıştığı bir işyerinde en az 2 engelli işçinin istihdam edilme zorunluluğu bulunmaktadır. Küsuratlı rakamlarda virgülden sonraki yarım ve yukarısı olan rakamlar yukarıya, yarımın altındaki küsuratlar ise aşağıya yuvarlanır. Yani ortalamanız 2,5 ve üzerindeyse, 3, 2,4 ile 2 arasındaysa, 2 personel çalıştırmak durumundasınız. Engelli çalışanlar, toplam işçi sayısına dahil edilmez.
Bu durumu daha detaylı bir şekilde anlatacak olursak şayet;
İl sınırları içerisinde görev yapan 68 işçiniz var, yüzde 3’ü oranında engelli personel çalıştırmak zorundasınız, 68’in yüzde 3’ü 2,04 yapıyor. Bu durumda 2 personel çalıştırmanız yeterli.
İl sınırları içerisinde görev yapan 90 işçiniz var, yüde 3’ü oranında engelli personel çalıştırmak zorundasınız. 90’in yüzde 3’ü 2,7 yapıyor. Bu durumda ortalamanız yarımın üstünde olduğu için tama iblağ edilme işlemi yapılır ve 3 personel çalıştırmanız talep edilir.
Aynı işverenin aynı il sınırlarındaki farklı işyerlerinde çalışan işçilerinin toplam rakamı üzerinden hesaplama yapılarak, çalıştırılması zorunlu engelli sayısına ulaşılır. Farklı illerde bulunan işyerleri için hesaplama o il içerisinde çalışan işçi sayısı üzerinden yapılacaktır.
Bir işveren aynı il sınırları içerisinde 5 tane firması var ise şayet, bu işyerlerinde çalışan işçilerin toplamı dikkate alınmalıdır. Olaya şube şube yaklaşarak işverenlerin ” ben 50 personel çalıştırmıyorum, engelli işçi çalıştırmama gerek yok. ” deme şansı bulunmamaktadır.
İşverenin mevcut işçileri arasında sonradan engelli durumuna geçen bir personel var ise işverenin engelli personel sayısına dâhil edilebilmektedir.
Engelli personeli nasıl işe alabilirim?
Bunun için varsa çevreniz de bir engelli kişiyi işe alarak çözebilirsiniz. Bu kişinin işkur’a kayıtlı olması yeterlidir.
Eğer çevreniz de bu tarz bir insan yok ise, bağlı bulunduğunuz İşkur Müdürlüğü’ne dilekçe ile başvurabilirsiniz. İşkur Müdürlüğü’nde her hafta düzenlenen toplu iş görüşmelerine katılabilir, bu görüşmeler esnasında firmanızı tanıtıp, ihtiyaçlarınıza göre engelli personel alımı sağlayabilirsiniz.
Engelli işçinin işe alımından sonra, engelli işçinin herhangi bir nedenden ötürü işten ayrılması durumunda, işverenler firmalarındaki engelli kontenjanının boşaldığını ve tekrardan personel temini için ilgili İşkur Müdürlüğü ile irtibata geçmek durumundadır. Aksi halde işverenler engelli kadrosu ile gerekli olan yükümlülüklerini yerine getirmediği varsayılır.
Engelli personel çalıştırmamanın cezası nedir?
Yükümlü olunan ve çalıştırılmayan her işçi ve çalıştırılmayan her ay için kamu işyeri veya özel sektör olduğu fark etmeksizin cezai müeyyidesi uygulanmaktadır. Bu cezai müeyyide 2016 yılında 2.212,00 TL’dir. Hatta konuyla ilgili denetimlerde geriye dönük 3 yıl incelenerek çalıştırılmayan her ay ve yükümlü olunan her engelli işçi için hesaplanan tutarlar söz konusu olabilmektedir.
