İşçinin ücreti parça parça ödenir mi?

İşçinin ücreti parça parça ödenir mi?

Soru: Merhaba, 4 yıldır bir fabrika da çalışmaktayım. İlk başlarda herşey yolundaydı fakat son dönemler de ücretlerimiz parça parça ödenmeye başladı. Bu durum açıkçası beni rahatsız etmekte, işverenimi şikayet etmek istemiyorum kendisinin kötü niyetli olduğunu düşünmüyorum ama ücretimi parça parça almakta istemiyorum. Bu durumda benim hakkım nedir? Yardımlarınız için teşekkürler.

Cevap:

Merhabalar,

İş sözleşmesi, işçinin bağımlı olarak iş görmeyi, işverenin ise ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. ’ İşçi işveren ilişkilerinde en esaslı hak ve borç aylık ücretin ödenmesidir.  İşçinin en temel hakkı ücretini alması, işverenin en önemli yükümlülüğü işçinin ücretini ödemesidir..

Yasaya göre “Genel anlamda ücret; Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.”

Açıkça söylemek gerekir ise, 4857 Sayılı İş Kanunu’muzda ücretin parça parça ödenmeyeceğine dair açık bir hüküm bulunmamakta fakat, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesine göre, ücretin en geç ayda bir ödenmesi gerektiğini ancak bu sürenin iş veya toplu iş sözleşmeleri ile bir haftaya da indirilebileceğini belirtmektedir. Buna göre işveren, işçinin ücretini iş veya toplu iş sözleşmeleri hükümlerine göre hesaplamak ve zamanında ödemek zorundadır.

Diğer yandan, 4857 Sayılı İş Kanunu‘nun 34. maddesine istinaden, ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.

4857 Sayılı İş Kanunu’nun 34. Maddesinde konu ile ilgili;

Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.

Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.

İfadelerine yer verilmiştir.

Görüldüğü gibi, “yirmi günlük” bir süre ile sınırlandırılan “ücretin ödenmemesi hali” mücbir (zorunlu) nedenler dışında işçilere iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınma hakkı tanımaktadır. Eğer işveren çok zor bir durumda değil ise ve deprem, su baskını, yangın, toprak kayması, kasırga, savaş durumu, hatta genel grev gibi önceden tahmini ve önlenmesi mümkün olmayan, çoğunlukla doğal afet türü olaylar söz konusu değil ise muhakkak ücretin zamanında ve düzenli olarak ödenmesi gerekmektedir.

Ücret düzensizliği size ne gibi haklar vermektedir?

• İşçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir,
• Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez,
• Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır,
• Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.

Maaş ödeme tarihinden itibaren 20 sine kadar ödenmez ise; 21 inci gün itibariyle  İş Kanununun 26. maddesine göre 6 günlük (hak düşürücü) süre içinde 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinin II e bendinde tanımlanan “ İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse”  maddesini gerekçe göstererek hizmet akdini haklı sebeple tazminatını almak kaydı  ile fesih edebilir.

İşçinin ücreti parça parça ödenir mi?